Çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde kaza yaşanmamışsa işverenler teşvikle ödüllendiriliyor.

İşte Milliyet'ten Cem Kılıç'ın konuya dair köşe yazısı:

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hayata geçtiğinde hukuki olarak iş sağlığı ve güvenliği açısından büyük bir adım atılmıştı. Ancak iş sağlığı ve güvenliğinde önemli olan hukuki düzenlemeler değil, iş sağlığı ve güvenliği bilinci ve kültürünün gelişimidir. İş sağlığı ve güvenliği bilinci ve kültürünün gelişimi sağlanmadan hukuki çerçevenin yeterliliğinin sonuç doğurması mümkün değildir.

Bu bilinç ve kültürün oluşması adına 2012 yılından bu yana pek çok uygulama, proje hayata geçti. İş yerlerinin daha güvenli olması adına pek çok adım atıldı. Bu uygulamalardan bir tanesi de, iş kazası yaşamayan işverenlerin ödüllendirilmesi. Bu çerçevede üç yıl boyunca 10’dan fazla çalışanı bulunan ve çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde ölümlü veya sürekli iş göremezlik gelirinin bağlanmasına neden olan kaza yaşanmamışsa işverene prim teşviki sağlanacak.

Hangi işyerleri kapsamda?

Uygulama çerçevesinde prim teşvikinden çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan iş yerleri faydalanacak. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu iş yerlerini tehlike sınıfına göre üçe ayırıyor. Çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli olarak iş yerleri sınıflandırılıyor. Çok tehlikeli iş yerleri madenler, inşaat şantiyeleri gibi pek çok risk unsurunu bulunduran iş yerleri. Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan iş yerleri teşvikten faydalanabilecek. Tehlikeli ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri için teşvik uygulaması söz konusu değil. Türkiye genelinde birden fazla çok tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren iş yeri bulunan işverenlerin çalışan sayısının 10’dan fazla olup olmadığının tespitinde, bu iş yerlerinin çalışan toplam sigortalı sayısı esas alınacak. Dolayısıyla, birden fazla çok tehlikeli sınıfta iş yeri bulunan işverenler bu iş yerlerinin toplam çalışan sayısı üzerinden değerlendirilecekler.

Kaza olmaması gerekiyor

Kapsamdaki iş yerlerinin üç yıl süreyle ölümlü veya sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmasına neden olacak iş kazası yaşanmaması halinde teşvikten yararlanılması mümkün. Yani çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 10’dan fazla çalışanı bulunan iş yerlerinden 15 Ocak 2016 ve öncesinde faaliyete başlamış ve 2018 yılının Aralık ayına kadar ölümlü veya sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanmasına neden olacak nitelikte iş kazası yaşanmamış olanlar 2019 yılının ocak ayından itibaren teşvikten yararlanmaya başlayabilecekler. Bu iş yerleri için teşvik 2019 yılının ocak ayından itibaren başlayacak ve 3 yıl süreyle uygulanacak. İşveren gerekli koşulların devamı halinde 3 yıllık süre boyunca teşvikten yararlanabilecek.

‘3 yıl’ hesabı 2017 başından

15 Ocak 2016 sonrasında faaliyete başlamış iş yerleri ise teşvikten gerekli koşulları sağlamaları halinde 2020 yılının ocak ayından itibaren yararlanmaya başlayabilecek. Yani bu durumdaki iş yerleri için 3 yıllık süre 2017 ocak ayından itibaren işlemeye başlayacak ve 2020 yılının ocak ayından itibaren de teşvikten yararlanmak mümkün olacak. İşyerleri 2016 Ocak’a kadar geçen süre için herhangi bir talepte bulunamayacaklar.

Teşvik miktarı ne kadar?

Teşvikten yararlanabilecek iş yerlerinde çalışan işçilerin teşvik süresi boyunca işsizlik sigortası primlerinin işveren hissesinin yarısı devlet tarafından karşılanacak. 2018 yılı için asgari ücretli bir işçinin işsizlik sigortası prim miktarının yarısı aylık 20.29 TL. Teşvikten yararlanacak iş yerlerinde bu tutar devlet tarafından karşılanacak. İşçinin brüt ücreti arttıkça teşvik miktarı da artacak. Teşvik kapsamında işverenin bir işçi için yararlanacağı tutar 152.2 TL’yi bulacak.

Teşvik süresi ne kadar?

Çok tehlikeli sınıfta yer alıp üç yıl boyunca ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen iş yeri işverenleri, teşvikten takip eden takvim yılından itibaren üç yıl boyunca yararlanabilecekler. Bu süre içerisinde teşvikten yararlanmayı engelleyen bir kaza yaşanırsa bir sonraki 3 yıl için destekten yararlanılması mümkün olmayacak.

Başvuruya gerek bulunmuyor

Teşvik kapsamındaki iş yerlerinin teşvikten faydalanmak için başvuru yapmaları gerekmiyor. SGK kendisine yapılan iş kazası bildirimlerinden iş kazalarını inceleyecek ve 3 yıl süreyle ölüm veya sigortalıya sürekli iş göremezlik ödeneği bağlanmasını gerektiren bir iş kazası yaşanmamış iş yerlerinde teşviki otomatik olarak uygulayacak. Bu süreç içerisinde işveren çalıştırdığı işçiler için işsizlik sigortası primi ödemeyecek. Teşvik alırken şartlardan bir veya birkaçının ortadan kalkması nedeniyle yararlanamaz hale gelen iş yerlerinin ise yeniden teşvikten yararlanabilmek için başvuru yapması gerekecek.

Saklayana 5 yıl teşvik yok

Teşvikten yararlanmak adına iş yerinde yaşanan iş kazalarını bildirmediği tespit edilen iş yerleri 5 yıl boyunca bu teşvikten men edilecekler. Ayrıca teşvikten yararlanırken yaşanan iş kazasını bildirmediği veya geç bildirdiği tespit edilen iş yerlerinden yararlandırılan teşvik tutarları gecikme faiziyle birlikte geri istenecek.