Yabancı yatırımcının yurtdışında TL karşısında doları yükseltme hamlesi Merkez Bankası’nın swap operasyonu ile boşa çıktı. Pazar günü gerçekleşecek yerel seçimler öncesinde TL’nin değer yitirmesine oynayan yabancı yatırımcının kazanç beklentisi ise atılan adımlarla önlendi. Dolar 4 günlük dalga sonrasında 5.30 TL'ye geriledi.  Dün gece 5.3049'a kadar gerileyerek  son bir ayın en düşük seviyesini gören Dolar/TL bugüne de 5.35 TL seviyesinden başladı ve 5.31 seviyesine kadar geriledi. Kur saat 09:30 itibariyle 5.38 seviyesinde hareket ediyor.

MERKEZ’DEN 2 HAMLE

Cuma günü ilk adımı Merkez Bankası attı. Merkez Bankası TL repo ihalelerini ara verdiğini açıklayarak 1.5 puanlık örtülü bir faiz artışına gitti. TL’ye erişimin maliyeti böylece arttı.

Ardından hafta sonu BDDK, bazı bankaların müşterilerini döviz alımına yönlendirdiğine yönelik iddiaları incelemeye aldığını belirttikten sonra SPK da yatırım bankası JP Morgan’ın yatırımcılara gönderdiği bilgi notuyla ilgili soruşturma başlattı.

MERKEZ 'TL İSTİYORSAN BORÇLANMA FAİZİYLE GİT DOLAR SAT' DEDİ

Haftanın ilk günü ise Merkez Bankası bu kez swap silahını çekti ve banka swap piyasasında vadesi gelmemiş toplam döviz karşılığı TL swap satışı sınırını yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltti. Merkez böylece TL talebi olana döviz satışı karşılığında TL yaratma imkanını artırmış oldu. Bir anlamda banka 'TL istiyorsan borçlanma faiziyle git dolar sat' dedi. Bu adımın ardından Londra piyasasında swap yoluyla TL borçlanma faiz oranları önce yüzde 95 seviyelerine ardından gün içinde yüzde 345 gibi rekor düzeylere yükseldi. Hal böyle olunca da yabancı yatırımcının ödünç piyasada kısa vadeli TL borçlanarak dolar almasının önü kesilmiş oldu. Dolayısıyla bu yolla TL yaratamayan yatırımcı açık pozisyonlarını kapatmak için elindeki doları bozdurmak zorunda kaldı ve Dolar/TL yurtdışı piyasalarda tepetaklak oldu.

Dün yabancı yatırımcının TL yaratmak için borsada satış yaptığı da gözlendi. Borsa İstanbul dün bu hareketlerin etkisiyle yüzde 2’ler mertebesinde düştü. BİST 100 günü 97 bin 379 puandan kapattı.

BANKALARDA NÖBETÇİ DEALER

Kamu bankalarının da TL'yi savunmak için  nöbetçi dealer sistemine geçtiği ortaya çıktı. Finans piyasalarından edinilen bilgiye göre gece sığ piyasada sert çıkışların önüne geçmek için kamu bankalarında "nöbetçi dealer" kalıyor.

SWAP İŞLEMİ NEDİR?

Swap (takas) iki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işlemdir. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanır. Swap, özellikle döviz kurlarında oynaklığın yaşandığı zamanlarda yatırımcının bu oynaklıktan kaynaklanan riskinin önünü alması için önemli bir araç olarak ortaya çıkıyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK),geçen yıl Ağustos ayında Türk Lirası'nda yaşanan hızlı değer kaybının ve oynaklığın önüne geçmek için bankaların swap işlemlerine kısıtlama getirmişti. Bankaların yurt dışı yerleşiklerle yaptığı bir bacağı döviz diğer bacağı TL olan para swaplarının ve swap benzeri işlemlerinin, bankaların yasal özkaynaklarının yüzde 25'ini geçemeyeceğini açıklamıştı. Bu sınırlamaya, bankaların vadeli TL alım yönünde gerçekleştirecekleri forward, opsiyon ve benzeri swap dışındaki türev işlemlerin de dahil edildiği belirtilmişti. BDDK'nın aldığı bu önlem, TL'nin kayıplarını geri almasında ön ayak olmuştu. BDDK, aldığı önlemler kapsamında TL'nin yaşadığı oynaklığı engellemek için swap işlemlerine kısıtlama getirerek spekülatif işlemlerin önünü kesti.