Türkiye’de araç üretiminin yüzde 36’sının yapıldığı Kocaeli, otomotiv tekellerine ev sahipliği yapıyor. 2016 yılında tarihinin en yüksek üretim seviyesine ulaşıp ihracat rekorları kıran Hyundai’de 3 binin üzerinde işçi çalışıyor. Böyle bir fabrika geçtiğimiz günlerde kısa çalışma ödeneğine başvurdu. İşçilerin bu durumu şaşkınlıkla karşıladığını anlatan 20 yıllık bir Hyundai işçisi, “2009 yılında dünyada yaşanan krizden sonra da buna benzer şeyler yaşamıştık. Kısa çalışma ödeneği patronlar tarafından tercih ediliyor. Çünkü bizim maaşımızı yine bizlere ödetiyorlar. Sigorta primlerimiz bu süreçte ödenmiyor, emeklilikte yaşa takılanlar bu kadar gündemdeyken, bir günün bile hesabı tutulurken insan sormadan edemiyor; bu krizi biz mi çıkardık ki bedeli bize ödetiliyor?” dedi.

Kısa çalışma ödeneğinin ne olduğunu bilmeyen işçilerin önceleri “Devletimiz bizleri mağdur etmiyor” dediğini aktaran işçi, bu işçilerin ay sonunda ücretinin yüzde 60’ı kadarını aldıktan sonra gerçeği gördüklerini dile getirdi. Hyundai’nin kısa çalışma ödeneğine başvurması, zincirleme olarak bu firmaya yan sanayi üretimi yapan fabrikalara da yansımış durumda. Bu fabrikalardan birinde çalışan genç bir işçi, en büyük korkusunun işsiz kalmak olduğunu söyledi. İşçi, “Bu süreçte değil itiraz etmek, çoğu şeyi konuşurken iki kez üç kez düşünmek zorunda kalıyor insan. Fabrikamızın kısa çalışma ödeneğine başvuru yaptığını panoya asılan duyuru ile öğrendik. Kimi arkadaşlarımız gelmesek de paramız kesilmeyecek diye sevinirken sonrasında anladık ki kimse bize gelmek isteyip istemediğimizi sormayacak zaten. Gelmeyince ücretimizden kesilecekmiş. Nasıl geçindiğimiz ortada bir de ücretimizin yüzde 60’ını alınca ne yapacağız? Tamamını aldığımızda borçla geçinen bizler için bu para karın tokluğu bile olmuyor. Kısa çalışma ödeneği işverenin işine geliyor. Onlar kârlarından kaybetmesin diye bizler mağdur ediliyoruz.” dedi.

KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NEDİR?

Ekonomik kriz gibi gerekçelerle patronların 3 ayı aşmamak koşuluyla işçilerin ücret ödemesini İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılamasıdır. İşçilerin yararlanabilmek için kısa çalışmanın başladığı tarihten itibaren son 120 gün içinde kesintisiz çalışmış olması ve son 3 yılda 600 günlük prim yatırmış olması gerekiyor. Ödeme olarak da günlük ortalama kazancının yüzde 60’ı kadar maaş veriliyor. Kısa çalışma kapsamında işçilerin sağlık sigorta primleri ödenirken, emeklilik primleri ise ödenmiyor.