Geçenlerde eski bir gazete çerçevesi ilişti gözüme. Gebze’nin Sesi adıyla yayınlanan gazetenin manşeti, Cumhuriyet’in 31’inci yılını kutluyordu.
Yani gazetenin yayın tarihi 1954’tü. Gazetenin baş yazarı Cevdet Yakup’un köşe yazısının konusu ise, “Gebze’yi Güzelleştirmek’ti.
1954’ün Gebze’sini şöyle anlatmış Cevdet Yakup:
“Gebze, bugün itiraf etmek lazım ki silik, sönük, harap bir Anadolu kasabasıdır. Gebze’ye hayat vermek için kimi İstanbul’a bağlanmakta kimi Kocaeli’nden medet ummakta, kimi kendi göbeğini kesmekte olduğunu ileri sürüyorlar. Gebze, bu ruh aleti içindedir. Ne yapsak da ne etsek de canlansak, güzelleşsek, hiç değilse eski günlerin yarı ihtişamını bulsak diyorlar. Gebze, ta Tanzimat’tan bu yana, ihmal edile edile bu hale, bu garip hale gelmiştir. Fakir ve yoksul düşmüştür. İçlerinde sivrilen, beş on kuruşu olan evlatları da ona ihanet ederek, onu terk ederek yetim bırakıp İstanbul’un yolunu tutmuştur. Bence, davanın ana ruhu muherecettadir. Bu Gebzeli muhacir kuşlarını, birer birer yakalayıp Gebze’ye getirdiğimiz gün, Gebze şenlenecek, esenlenecek, el ve gönül birliği ile güler yüzlü bir cumhuriyet şehri olacaktır. İstanbul’a el ve gönül vermenin bir manası yoktur. Bir şehri imar etmenin, zenginleştirmenin çıkar yolu ona bağlı çocukların elindedir.”
…
Aradan tam 64 yıl geçmiş.
Cevdet Yakup, bugünün Gebze’sini görse yazdıklarının günümüz için ne kadar yanıltıcı olduğunu anlardı.
Gebze’den İstanbul’a yaşanan göçten şikayet ederken, günümüzde ise yoğun göçün büyük sıkıntılarını yaşıyoruz.
O zamanlar nüfusu 10 bin bile olmayan Gebze, bugün –Batı Yakası ile birlikte- yaklaşık 700 bin civarında.
Cevdet Yakup’un, bu satırları yazdığı tarihten yaklaşık çeyrek asır sonra sanayileşmenin artmasıyla birlikte yaşanan aşırı göç, Gebze’nin bugün hem çarpık ve plansız büyümesine hem de bugünkü kozmopolit yapısına neden oldu.
O satırların içinde günümüz için geçerli olan kısımlar yok mu peki? Elbette var. Gebze’nin sorunlarının çözümü için kimilerinin Kocaeli, kimilerinin İstanbul’a bel bağlaması kimilerinin de kendi göbek bağını kendisinin kesmesi gerektiği düşüncesi.
Büyükşehir yasası ile beldeleri ilçe olan ve tamamı Kocaeli Büyükşehir belediye sınırlarına dahil edilen Gebze’nin il olma hayali ne yazık ki suya düşmüştür. Yine aynı şekilde eski dönemlerde İstanbul’a bağlansın önerileri de tarihteki tozlu raflarda yerini aldı. Ama Gebze’nin kendi göbek bağını kendisinin kesmesi gerektiğini düşünenler de elbette yok değil.
Cevdet Yakup’un Tanzimat’tan bu yana ihmal edildiği düşüncesi, günümüzde Gebze için hala geçerli. Ülkenin altın yumurtlayan tavuğu olan Gebze ne yazık ki devletten hak ettiği yatırımı göremiyor, halen daha üvey evlat muamelesi görüyor.
Gebze’yi güzelleştirmek mi?
Cevdet ustanın sözü ile tamamlayalım. Bu şehri şenlendirmenin yolu, ona bağlı çocukların elinden geçer…
YORUMLAR